Doświadczenia | PW Junior

Włóż jednocześnie do gotującej się wody łyżkę do jedzenia zupy i łyżkę drewnianą i trzymaj je. Po pewnym czasie metalowa łyżka stanie się gorąca a drewniana nie. Oznacza to, że metale są dobrymi przewodnikami ciepła a drewno nie.

Zastanów się jak można przy użyciu dłoni określić czy na przykład styropian lepiej czy gorzej przewodzi ciepło niż szyba w oknie. Jakie masz odczucia przykładając dłoń do tych materiałów ?

Doświadczenie 2

Podmuchaj na swój palec, następnie zmocz palec i ponownie podmuchaj. W pierwszym przypadku czułeś chłód a w drugim zimno. Oznacza to, że ruch powietrza przyspiesza parowanie cieczy a tym samym obniża temperaturę palca i czujesz zimno.

Pomyśl jak można to zjawisko wykorzystać do określenia skąd wieje wiatr ?

Doświadczenie 3

Przygotuj szklankę napełnioną do połowy wodą i ołówek. Zanurz ołówek do wody i bardzo powoli unoś go do góry. Schyl się i obserwuj z boku miejsce, w którym ołówek wystaje z wody. Podczas podnoszenia ołówka do góry woda „przykleja” się do ołówka i przez chwilę również unosi się do góry. Po wyjęciu ołówka ze szklanki część wody pozostaje na jego końcu tworząc kroplę. Kropla ta nie opada mimo, że działa na nią przyciąganie ziemskie.

Materia zbudowana jest z bardzo małych drobinek – cząsteczek. Między cząsteczkami działają siły, które w naszym przykładzie powodowały „wyciąganie” przez ołówek wody i utworzenie nie spadającej kropelki.

Zrób podobne doświadczenie z olejem roślinnym. Zaobserwuj miejsce styku ołówka i oleju a także wielkość kropli.

Doświadczenie 4

Woda w szklance ponad górną krawędzią.

Postaw szklankę na głębokim talerzu i nalej wodę pod sam wierzch ale tyle by się nie przelała. Następnie wsuń w wodę kolejno kilka monet. Obserwuj, co dzieje się z wodą?

Poziom wody unosi się ponad szklankę, nie spływając po jej ściankach. Po dodaniu następnych monet „skórka” pęka i woda przelewa się.

Dzieje się tak bo cząsteczki wody na powierzchni przyciągają się na tyle mocno, że powstrzymują wodę przed rozlaniem. Jest to nazwane napięciem powierzchniowym wody. Jeżeli dodasz następne monety, to w końcu „skórka” pęknie – cząsteczki rozłączają się i woda się przeleje. Ponad szklanką znalazło się tyle wody, że cząsteczki rozdzieliły się i woda się przelała.

Spytaj mamy, czy ma nie brudzący się obrus. Jeśli tak to rozłóż go na stole i łyżeczką do cukru nalej na niego wodę. Co widzisz ? Jak wygląda woda na takim obrusie?

Rozłóż też zwykłą chusteczkę ( może być papierowa ). Nalej łyżeczką wodę. Jak teraz zachowuje się i jak wygląda woda ?

Doświadczenie 5

Przygotuj patelnię teflonową. Łyżeczką nalej na powierzchnię trochę wody. Woda utrzymuje się w małych kroplach o wypukłym kształcie. Weź zapałkę albo wykałaczkę albo patyczek do szaszłyków, umocz koniec w płynie do naczyń i następnie dotknij końcem do kropelki wody na patelni. Co widzisz?

Doświadczenie 6

Rozszerzanie się i kurczenie powietrza pod wpływem zmian temperatury.

Napełnij szklaną butelkę ciepłą wodą. Zostaw ją na kilka minut, by butelka się zagrzała. Wylej wodę. Weź balonik i naciągnij go na butelkę. Potem wstaw butelkę do miski z zimną wodą. Zaobserwuj, co dzieje się z balonem?

PW Junior